Bài Chắn hiện là trò chơi được đánh giá là có độ khó cao bởi 100 lá bài đều được viết bằng chữ Hán. Tuy nhiên nếu nắm được quy tắc ghi nhớ cùng luật chơi chuẩn thì sẽ thấy thật đơn giản. Sodo66 sẽ hướng dẫn bạn tất tần tận thông tin về bài chắn ở bài viết này.
Bài Chắn là gì?
Bài Chắn là một trò chơi bài phổ biến trong văn hóa dân gian của miền Bắc Việt Nam, sử dụng 100 lá bài từ bộ bài tổ tôm. Trong đó các lá này có các biểu tượng và chữ cái để nhận biết. Chúng thường được chơi bởi 4 hoặc 5 người.
Mặc dù bài Chắn và tổ tôm có các quân tương tự nhưng tổ tôm có tới 120 lá bài, trong khi bài Chắn chỉ có 100. Tuy nhiên cách chơi cũng có rất nhiều điểm tương đồng. Hiện nay game bài này đã có mặt tại các nhà cái trực tuyến nên việc tiếp cận các ván chơi vô cùng dễ dàng.
Toàn tập cách chơi bài Chắn cơ bản
Chơi Chắn không hề khó một khi chúng ta hiểu được bản chất của trò chơi này. Đầu tiên là cần phải biết được luật cược và các quy tắc chia bài.
Luật chơi đánh chắn
Luật Chắn có khá nhiều điều mà bạn cần ghi nhớ. Tuy nhiên chỉ cần thuộc lòng một số điểm dưới đây là đã có thể tự tin tham gia:
- 100 lá sẽ chia 5 phần. Mỗi người chơi sẽ nhận được 19 lá bài như nhau và cuối cùng sẽ còn lại 5 lá bài lẻ.
- Trong quá trình chơi, người tham gia sẽ thực hiện các nước đi và rút bài từ “Nọc”, tức là số quân bài còn lại được đặt ở giữa bàn chơi, nơi mà người chơi có thể rút để bổ sung vào bộ bài của mình.
- Trong mỗi ván chơi, có một quân bài sẽ được xác định là quân bài cao nhất, thường là quân bài 2.
- Người chơi nắm quân bài cao nhất sẽ được đi trước.
- Mỗi người sẽ đánh ra một lá bài từ tay của mình và phải cố gắng để chặn các lá bài từ bàn để giành được điểm.
- Bạn cần “ăn” các lá bài từ bàn nếu chúng phù hợp.
- Có thể rút các lá bài từ “Nọc” (còn được gọi là “cổng”), tức là những lá bài còn lại ở giữa bàn chơi.
- Mục tiêu là hoàn thành các bộ bài bằng cách chặn các lá bài từ bàn và từ tay người chơi khác.
- Ván chơi kết thúc khi một trong các người chơi hoàn thành bộ bài của mình hoặc khi không còn lá bài nào ở tay và trên bàn chơi.
Cách phân biệt các quân Chắn
Cách phân biệt các lá bài trong Chắn khá đơn giản. Bạn cần ghi nhớ quy tắc sau:
- Chi: Đại diện cho hàng yêu, được gắn với các lá bài lão và thang.
- Nhị, Tam, Tứ, Ngũ, Lục, Thất, Bát, Cửu: Đại diện cho các hàng từ hai đến chín, mỗi hàng có bốn quân tương ứng với các vạn, sách, và văn.
Ngoài ra, trên mỗi lá bài còn có các hình ảnh và chữ cái để giúp người chơi phân biệt. Phần chữ cái gồm một chữ thể hiện hàng ở phía bên phải và một chữ thể hiện chất ở phía bên trái.
Quy tắc Chặn, Cạ, Ba đầu, Què
Trong đánh bài Chắn, có một quy quy định về xếp bài mà chúng ta cần thuộc lòng. Đó là:
- Chắn: 2 là giống nhau. Ví dụ, có thể là 2 quân chi chi hoặc 2 quân nhị văn.
- Cạ: 2 quân bài giống nhau về số nhưng khác chất. Ví dụ, có thể là 2 quân nhị vạn và nhị văn.
- Ba đầu: 3 quân bài cùng số nhưng khác chất. Ví dụ, ba đầu cửu có thể là ba quân cửu vạn, cửu văn và cửu sách.
- Què: Những quân bài không thuộc vào các cặp chắn, cạ hoặc ba đầu. Chúng thường xếp ở ngoài cùng và được ăn vào hoặc đánh đi để hoàn thiện các cặp, cạ hoặc ba đầu.
Các quy tắc Cước
Nếu Ù trong một số trường hợp đặc biệt gọi là Cước. Cụ thể là:
- Ù xuông: Bài ù không có điểm đặc biệt nào, không có cước.
- Thông: Khi ván trước có ù và xướng đúng hoặc ván trước treo tranh và ván sau cũng ù, gọi là cước thông.
- Chì: Ù quân ở cửa chì.
- Phá thiên: Ù khi không có chắn nào trên bàn.
- Thiên ù: Ù luôn khi có cái (tổng 20 quân) tròn bài.
- Địa ù: Ù khi chưa qua cửa chì.
- Chíu: Khi đã chíu 2 lần trong ván.
- Chíu ù: Khi chíu và tròn bài, và vẫn ù.
- Ăn bòn; 2 ăn bòn: Khi ăn được 2 quân chắn từ một bộ chắn.
- Ù bòn: Khi ăn bòn và tròn bài.
- Thiên khai: 4 quân tương tự.
- Thập thành: Khi bài ù có 10 chắn.
- Bạch định: Ù các lá đen.
- Tám đỏ: Ù 8 lá đỏ.
- Lèo: Có ít nhất một cặp cửu vạn, bát sách và chi chi.
- Tôm: Có ít nhất một cặp tam vạn, tam sách và thất văn.
- Bạch thủ: Ù có đủ điều kiện và 6 chắn, 4 cạ.
- Bạch thủ chi: Tương tự như bạch thủ nhưng quân ù là chi chi.
- Kính tứ chi: Ù 4 chi là đỏ.
- Hoa rơi cửa phật: Bài dưới chiếu có ít nhất một quân ngũ vạn và một quân chì bạch thủ nhị vạn.
- Đồng tử hái hoa: Tương tự như hoa rơi cửa phật nhưng thay nhị vạn bằng bát vạn.
- Cá lội sân đình: Bài dưới chiếu có ít nhất một quân ngũ vạn và một quân chì bạch thủ bát vạn.
- Cá nhảy đầu thuyền: Bài dưới chiếu có ít nhất một quân ngũ sách và một quân chì bạch thủ bát vạn.
- Ngư ông bắt cá: Trên tay có ít nhất hai chi chi và hai ngũ thuyền, cùng với một quân chì bạch thủ bát vạn.
- Nhà lầu xe hơi hoa rơi cửa phật: Bài dưới chiếu có ít nhất một quân ngũ vạn, một quân tứ vạn, một quân chì bạch thủ nhị vạn.
Xướng trong bài Chắn
Xướng các cước khi ù cũng có có thứ tự logic. Mặc dù thường là không bắt lỗi nếu xướng không đúng thứ tự nhưng sẽ thật thiếu chuyên nghiệp khi thực hiện sai:
- Thông và Chì: Nên được xướng trước.
- Ù: Các cước này như Thiên Ù, Địa Ù, Chíu Ù, Ù Bòn được xướng tiếp theo sau thông và chì. Trong trường hợp có nhiều loại cước, chỉ cần xướng từ “ù” mà không cần nêu rõ tên từng loại.
- Ù “có gì”: Các cước như Tôm, Lèo, Chíu, Thiên Khai, ăn Bòn sẽ được xướng sau cùng sau khi xướng tất cả các loại cước “ù” kiểu gì.
Lựa chọn đánh bài Chắn
Mỗi người chơi khi đến lượt có thể đưa ra lựa chọn của mình. Đó là:
- Đánh: Lấy một quân bài từ bộ bài của mình và đặt nó ngửa xuống trên bàn.
- Bốc Nọc: Bốc một lá bài từ nọc và đặt nó ngửa vào cửa chì của mình.
- Ăn: Nếu quân bài dưới chiếu hợp với một quân bài nào đó trên tay thành Chắn hoặc Cạ thì có thể Ăn. Để Ăn cần nhặt quân bài dưới chiếu và đặt nó ngửa vào lòng, sau đó rút quân bài tương ứng trên tay và đặt lên quân vừa ăn được.
- Dưới: Khi không muốn Ăn, người chơi có thể nói “Dưới”, cho phép người bên phải có quyền Ăn.
- Chíu: Khi có 3 quân bài giống nhau trên tay và có một quân bài dưới chiếu, người chơi có thể Chíu. Điều này cho phép họ ăn quân dưới chiếu mà không cần đến lượt của mình.
- Trả Cửa: Khi một quân bài được bốc hoặc đánh vào cửa của mình, người chơi có thể Chíu trước khi người khác Ăn. Sau đó họ phải Trả Cửa bằng cách đánh một quân bài vào cửa.
- Ù: Hợp nhất 19 quân bài của mình với một quân bài vừa bốc từ nọc thành 10 bộ Chắn hoặc Cạ, trong đó ít nhất có 6 bộ Chắn.
Cách tính điểm trong bài chắn
Khi tính điểm, người chơi với tổng điểm cao nhất sẽ là người chiến thắng của ván đó. Các quy ước về điểm như sau:
- Chắn (Bí tứ): Mỗi quân chắn (bí tứ) sẽ được tính 1 điểm.
- Cạ (Ngũ định): Mỗi cạ ăn được từ người chơi khác sẽ được tính 1 điểm.
- Ù (Win): Nếu ù (win) trong ván bài sẽ được tính điểm theo các điều kiện cụ thể của từng ván, bao gồm các cước và điểm cước bạn có.
- Cước (Cược): Nếu trong bàn chơi có đặt cược trước thì điểm cược cũng được tính vào tổng.
- Lỗi: Nếu bạn hoặc người chơi khác vi phạm các luật chơi, điểm phạt có thể được áp dụng.
Các lỗi phạt trong đánh bài Chắn
Sự chặt chẽ trong bài Chắn còn thể hiện ở việc “phạt” rất rõ ràng. Người chơi sẽ phải trả cược hoặc đền nếu gặp các lỗi sau:
- Trái vỉ: Khi ăn cạ phải đặt quân ăn được từ dưới chiếu vào lòng, sau đó đặt quân bài trên tay lên trên quân ăn, nếu không sẽ là trái vỉ.
- Ăn treo tranh: Khi có thể ăn chắn nhưng lại ăn cạ.
- Chíu được nhưng lại ăn thường: Có thể chíu nhưng lại chọn ăn bài thông thường.
- Ăn chọn cạ: Lấy một quân trong bộ cạ sẵn có để ăn cạ.
- Ăn cạ chuyển chờ: Đã có ít nhất 5 bộ chắn và không còn quân ba đầu, lấy một quân trong chờ ù để ăn cạ.
- Có chắn cấu cạ: Lấy một quân trong bộ chắn sẵn có để ăn cạ.
- Bỏ chắn ăn chắn: Sau khi đã bỏ không ăn một quân chắn, sau đó không được ăn quân đó.
- Bỏ chắn ăn cạ: Lấy một quân đã bỏ để ăn cạ.
- Bỏ cạ ăn cạ: Lấy một quân đã bỏ để ăn cạ.
- Đánh cạ ăn cạ: Sau khi đã đánh cạ, không được ăn bất kỳ quân cạ nào nữa.
- Xé cạ ăn cạ: Sau khi đã đánh một quân cạ, không được sử dụng quân đó để ăn cạ.
- Đánh 1 quân rồi sau lại ăn đúng quân đó: Sau khi đã đánh một quân, không được ăn lại quân đó.
- Đánh đôi chắn đi: Đánh liên tiếp hai quân chắn giống nhau.
Xem thêm: Poker – Trò chơi mang tính trí tuệ cao trên sòng bạc
Kết luận
Nhìn chung bài Chắn rất chặt chẽ và cần sự tập trung cao. Có thể sẽ khó khăn trong việc nhận biết game bài và các quy tắc nhưng nếu dành thời gian nghiên cứu bạn sẽ thấy sự hấp dẫn của trò chơi này.
